Nowe przepisy dotyczące kierowców
Zmiany w przepisach karnych
1. Kierowanie bez uprawnień
W obowiązującym stanie prawnym kierowaniu pojazdem pomimo nieposiadania
stosownych uprawnień stanowi wykroczenie (określone w art. 94 § 1
kodeksu wykroczeń), za które przewidziana jest jedynie kara grzywny, z
wyłączeniem sytuacji, gdy osoba kierowała pojazdem w czasie
obowiązywania orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów, który
to czyn stanowi przestępstwo określone w art. 244 kodeksu karnego.
Począwszy od 18 maja art. 94 § 1 kw będzie miał zastosowanie jedynie
wobec osób kierujących pojazdem, na który nigdy wcześniej nie miały
stosownych uprawnień. W takim przypadku, obok kary grzywny, możliwe
będzie także orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów, o czym ostatecznie
zdecyduje sąd.
Osoby, które pod rządami nowych przepisów, dopuszczą się kierowania
pojazdem, dla którego stosowne uprawnienie zostało im wcześniej cofnięte
w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez właściwego starostę,
wyczerpią znamiona przestępstwa (określonego w nowym art. 180a kk), za
który to czyn przewidziano karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2. Niezależnie od rodzaju zastosowanej
kary, sąd będzie mógł także orzec środek karny w postaci zakazu
prowadzenia pojazdów.
2. Kierowanie w stanie nietrzeźwości
W znowelizowanych przepisach zaostrzono sankcje dla kierujących
pojazdami w stanie nietrzeźwości oraz dla kierujących, którzy -
znajdując się w tym stanie - spowodowali wypadek drogowy (zdarzenie, w
którym były osoby zabite lub ciężko ranne). W pierwszej kolejności
wydłużono okres, na jaki orzekany jest środek karny w postaci zakazu
prowadzenia pojazdów, z 10 do 15 lat, przy czym minimalny okres, na jaki
zakaz ten będzie orzekany określono na poziomie 3 lat.
Osoby kierujące pojazdem w stanie nietrzeźwości będą musiały się także
liczyć z dolegliwymi konsekwencjami finansowymi. Niezależnie od
orzeczonej kary, sąd będzie obligatoryjnie orzekał świadczenie pieniężne
w wysokości nie mniejszej niż 5 tys. złotych, w przypadku osoby po raz
pierwszy dopuszczającej się tego czynu, oraz nie mniejszej niż 10 tys.
złotych, gdy osoba po raz kolejny kierowała pojazdem w stanie
nietrzeźwości. W sprawach o wypadki drogowe spowodowane przez
nietrzeźwych kierujących, sąd będzie obligatoryjnie orzekał nawiązkę w
wysokości nie mniejszej niż 10 tys. złotych.
Ponadto w kodeksie karnym wykonawczym dodano nowy art. 182a,
przewidujący możliwość orzeczenia przez sąd zmiany sposobu wykonywania
zakazu prowadzenia pojazdów na zakaz prowadzenia pojazdów
niewyposażonych w blokadę alkoholową. Z możliwości tej osoba będzie
mogła skorzystać nie wcześniej niż po upływie co najmniej połowy
orzeczonego wymiaru, a w przypadku gdy zakaz prowadzenia pojazdów
orzeczono dożywotnio, po upływie co najmniej 10 lat. Istotne jest, iż o
ewentualnej zmianie sposobu wykonywania zakazu ostatecznie zdecyduje
sąd.
Zmiany w przepisach o ruchu drogowym
1. Zatrzymanie prawa jazdy
W ustawie o kierujących pojazdami dodano nowe przesłanki
administracyjnego zatrzymania prawa jazdy, tj. w przypadku rażącego
przekroczenia prędkości dopuszczalnej w obszarze zabudowanym (powyżej 50
km/h) oraz przewożenia nadmiernej liczby osób. W praktyce, ujawnienie
takiego czynu będzie skutkowało zatrzymaniem dokumentu prawa jazdy w
trakcie prowadzonej kontroli drogowej i przesłaniem go do właściwego
starosty, który - wydając decyzję administracyjną - formalnie zatrzyma
ten dokument - za pierwszym razem na 3 miesiące.
Należy pamiętać, iż starosta wyda powyższą decyzję niezależnie od tego,
czy prawo jazdy zostało fizycznie zatrzymane przez policjanta. Zgodnie z
nowymi przepisami, podmioty uprawnione do kontroli ruchu drogowego
informują właściwego starostę o każdym ujawnionym przypadku dopuszczenia
się jednego z powyższych czynów. Na podstawie tej informacji starosta
wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy, nadając jej rygor
natychmiastowej wykonalności oraz zobowiązując kierowcę do zwrotu prawa
jazdy, o ile dokument ten nie został wcześniej zatrzymany.
Istotne jest, iż 3-miesięczny okres, na jaki zatrzymywane będzie
prawo jazdy, zacznie biec od daty jego faktycznego zatrzymania przez
policjanta, a jeżeli czynność ta nie miała miejsca, dopiero od momentu
jego zwrotu do właściwego organu (starosty).
Ujawnienie faktu ponownego kierowania pojazdem w powyższym 3-miesięcznym
okresie, będzie oznaczało jego wydłużenie do 6 miesięcy. Kolejnym
etapem będzie cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdami - jego
przywrócenie zostało obwarowane koniecznością spełnienia wszystkich
wymagań stawianych osobie po raz pierwszy ubiegającej się o uprawnienie
do kierowania pojazdami.
2. Zaostrzenie przepisów wobec "młodych kierowców"
W ustawie - prawo o ruchu drogowym dodano nową przesłankę do cofnięcia
przez starostę uprawnienia do kierowania pojazdami. Zmiana ta dotyczy
młodych kierowców, tj. osób, które w okresie 2 lat od dnia wydania im po
raz pierwszy prawa jazdy dopuściły jednego przestępstwa przeciwko
bezpieczeństwu w komunikacji (np. spowodowanie wypadku drogowego,
kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości) lub trzech wykroczeń
polegających na spowodowaniu zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu
drogowym, kierowaniu w staniu po użyciu alkoholu lub przekroczeniu
prędkości powyżej 30 km/h. Rozwiązanie to będzie obowiązywało do dnia 3
stycznia 2016 r. Osoby, o których mowa, będą docelowo objęte nadzorem w
ramach okresu próbnego przewidzianego w ustawie o kierujących pojazdami,
mającego wejść w życie z dniem 4 stycznia 2016 r.
3. Usunięcie pojazdu
W ustawie - prawo o ruchu drogowym wprowadzono nowy przypadek, kiedy
pojazd zostanie obligatoryjnie usunięty z drogi na koszt jego
właściciela. Przepis ten odnosi się do sytuacji, gdy pojazdem kierowała
osoba nieposiadająca stosownego uprawnienia, a więc która nigdy
uprawnienia tego nie uzyskała, bądź której zostało ono cofnięte w drodze
decyzji administracyjnej. Zgodnie z omawianą regulacją, pojazd zostanie
usunięty z drogi także w przypadku, gdy kierowała nim osoba formalnie
posiadająca stosowne uprawnienie, lecz której uprzednio zatrzymano
dokument prawa jazdy, np. w związku z przekroczeniem liczby 24 punktów.
W omawianym przypadku funkcjonariusz odstąpi od usunięcia pojazdu tylko i
wyłącznie w sytuacji, gdy możliwe będzie przekazanie go osobie
znajdującej się w nim i posiadającej uprawnienie do kierowania tym
pojazdem.
Przepis, o którym mowa, z oczywistych względów nie będzie miał
zastosowania w sytuacji, gdy kierujący pojazdem legitymuje się
pokwitowaniem za zatrzymany dokument prawa jazdy, uprawniającym go do
kierowania pojazdem.
(źródło: BPiRD KGP)